شوق گردش در ماه را میتوان در بسیاری از کتابها-خواه مستند و خواه خیالی- و فیلمها و پوسترها دید.
سراسر تاریخ ادبیات، رؤیای سفر به ماه آتش تخیل انسان را شعلهور کرده است. اولبار در قرن دوم میلادی لوسیان[1] طنزنویس یونانی مطلب طنزی در مورد سفر به ماه نوشت. نویسندگان بسیاری چون دنیل دفو و ادگار آلنپو نیز پیش از ژولورن و ه.ج. و در این مورد قلم زدند.
در از زمین تا ماه» (65) ژولورن عالمانه و هوشمندانه راجع به سکوی پرتابی که آمریکاییها در فلوریدا ساخته و ازآنجا موشک سرنشین دار بهسوی ماه روانه کرده بودند نوشت. در داستان ورن که بهخوبی ساختهوپرداخته شده بود مسافران دور ماه را میگردند و پس از فرودی ناتمام –شبیه آپولو13-در آب روی زمین فرود میآیند.
در اولین انسانها در ماه» (1901) و شیوهی عجیبتری را برای سفر برمیگزیند، یک گوی که با مادهای ضد جاذبه پوشانده شده ابداع میکند. مسافران او بر ماه فرود میآیند و گونهی بیگانهای را ملاقات میکنند که سلنایت[2] نام دارند.
اوایل قرن بیستم، نویسندگان مجلههای بازاری که بیشتر با داستانهای عشقی سرگرم بودند تا داستانهای علمی بهکرات داستانهایی از سفر به ماه یا بیگانههایی که بر ماه بودند مینوشتند. سهگانهی خدمتکار ماه» (1926) که دست خالق تازان، ادگار رایس بروز[3] رقم زد داستان حمله به زمین توسط بیگانههایی از بخش داخلی ماه را شرح میدهد.
میانهی سالهای 1940 تا 1950 پس آنکه موشک جنگی آلمانها فضا را قابلدسترس جلوه داد سفر به ماه در بسیاری از کتابهای ادبیات علمی به شکل هدفی منطقی جلوهگری کرد. نویسندگان بزرگ میدانستند ماه دنیایی مرده است. بنابراین ماجراجویی جای خود را به اکتشاف و مستعمرهسازی داد. آرتور. سی. کلارک در زمینتاب» (1951) و ریزش غبار ماه» (1961) و رابرت هینلین در مردی که ماه را فروخت» (1950) و ماه دلبری بیرحم است» (1966) دو نویسنده برجسته بودند که به این درونمایه پرداختند.
مضمون سفر به ماه حتی پیش از سفر آپولو11 به ماه و مردن چنان داستانهایی روبهزوال گذاشته بود. نگاه دولتی و کاسبکارانه به فضا هیجان آن را کشته بود.
از مدتها پیش سفر به ماه سوژهی فیلمها بود. پیشگام فیلمهای فرانسوی ژرژ جورج ملیز سال 1902سفری به ماه» که نقیضهای فکاهی از آثار ژولورن و و بود را ساخت.
سال 1928، کارگردان آلمانی فریتس لانگ[4] زن در ماه» را کارگردانی کرد. احتمالاً اولین فیلم فضایی جدی با موشکرانان حقیقی بهعنوان مشاور بود. او حتی از شمارش مع برای زمان پرتاب استفاده کرد. بااینهمه ماه در تصورات او با جاذبهی کامل و جو پر از اکسیژنش کاملاً واهی بود.
فیلمهای بزرگ در مورد سفر به ماه اندکی قبل از فرود حقیقی آپولو ساخته شدند. 2001، ادیسهی فضایی» (1968) از ماه تنها بهعنوان نقطهی پرش برای سفر کیهانی پر از شگفتی خود استفاده میکند؛ اما مناظر مختصرش فریبندهاند.
فیلمهای انگشتشماری در مورد برنامههای فضایی ساختهشدهاند و از زمان فرود آپولو11 حتی تعداد کمتری در مورد ماه ساخته شدند. هوستون، مشکل داریم» (1974) فیلم تلویزیونی کسلکنندهای در مورد فاجعهی قریبالوقوع آپولو13 بود. حتی گریگوری پک با بودجهی بزرگش نتوانست از تکوتنها» چیز دندانگیری بسازد. جنس درست» (1983) جذاب بود ولی به برنامههای فضایی پیش از آپولو پرداخت.
بااینهمه اگر مستند را به داستان ترجیح میدهید کتابها و فیلمها بسیاری در دسترس هستند که از آن جمله میتوان به فهرست فیلمهای مرکز فضایی ناسا و جانسون[5] اشاره کرد. در این فهرست تقریباً همه نوع فیلم از آموزش فضانوردان گرفته تا زیستشناسی ناسا و سفرهای آپولو دیده میشود.
گزینهی بهتر اولین بر ماه» مجموعهی گزارشهای فضانوردان آپولو11 نیل آرمسترانگ، مایکل کالینز، ادوین ای. آلدرین[6] است.
[1]Lucian
[2] Selenite
[3] Edgar Rice Burroughs
[4] Fritz Lang
[5] NASA and the Johnson Space Center
[6] Armstrong, Michael Collins and Edwin E. Aldrin
درباره این سایت